ÇALIŞMA HAYATINDA ETİK SORULARI, CEVAPLARI, ÇÖZÜMLERİ 1

1. Aşağıdakilerden hangisi etik ilkeler ara­sında ver almaz?

A) Dürüstlük ve şeffaflık

B) Hayat koşulları

C) İtibar ve saygı
DEVAMI

D) Bilgilendirme

2. Etik kurallara ilişkin aşağıdakilerden han­gisi yanlıştır?

A) Sosyolojik açıdan toplumsal güveni aşılar.

B) Kişisel olarak disipline etmek için bir çerçeve oluşturur.

C) Mesleki gruplaşmayı ortadan kaldırır.

D) Değerleri ve kuralları netleştirin

3. Çalışma etiğinin temel prensipleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Çalışma, kişisel bir görevdir

B) Çalışma, yaşamın en merkezdeki uğ­raşıdır

C) Çalışma, boş zamandan daha önemli­dir

D) Çalışma, kişiyi dakik, tutumlu ve di­siplinli yapar

4. İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı etiği ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yan­lıştır?

A) Adaletli olma ilkesi,

B) Amaç ve misyona bağlılık ilkesi,

C) Gözetme ilkesi

D) Aydınlatılmış onay alma ilkesi

5. İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı etiği ile İlgili aşağıdakilerden hangisi yan­lıştır?

A) Diğer İSG profesyonelleriyle iletişim ilkesi

B) Hediye kabul etme ilkesi

C) Etki altında kalmama ilkesi

D) Gerçeğe uygun rapor yayınlama ilkesi

6. İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı etiği ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yan­lıştır?

A) Mesleki bağımsızlık ilkesi

B) İşyeri sırlarının gizliliği ilkesi

C) Mesleki uygulamalarını ticari amaçlar için kullanma ilkesi

D) Mesleki bilgilerini kötü amaçlar için kullanmama ilkesi

7. Aşağıdakilerden hangisi iş etiğini etkile­yen faktörlerden birisi değildir?

A) Küreselleşme

B) Teknoloji

C) Sosyal sorumluluk

D) Kültür

8. Aşağıdakilerden hangisi çalışma etiği ve iş ahlakının ortak noktalarından biri de­ğildir?

A) Fırsatları kovalama

B) Güven oluşturma

C) İş barışının geliştirilmesi

D) Kontrol etme

9. Aşağıdakilerden hangisi küreselleşme sürecinin iş etiği üzerindeki etkilerinden biri değildir?

A) Küresel piyasada rekabet avantajının elde edilmesinde insanların tutum ve davranışlarının etkisinin artması

B) Ekonomik ilişkilerde uluslararası etik vizyonun ve ilkelerin gücünün hisse­dilmesi

C) Küreselleşmenin iş ahlakıyla bağdaş­mamasından dolayı iş etiğine ters düşmesi

D) Küreselleşme İle birlikte, bazı ulusla­rarası uzman kuruluşlar tarafından etik kodlarının belirlenmesi ve kulla­nılması

10. "İş Sağlığı Profesyonelleri İçin Uluslara­rası Etik Kurallar" rehberi aşağıdaki kuru­luşlardan hangisi tarafından hazırlanmış­tır?

A) WHO B} ILO

C) ICOH

D) OHSA

Yanıtlar

1. Yapılan çalışmalar sonucunda aşağıdaki etik ilkeler kabul görmüştür:

—> İtibar ve saygı

—> Dürüstlük ve şeffaflık

-> Bilgilendirme

-> Güvenilirlik

—> Kişisel ve örgütsel gizliliğin korunması -> Araştırma bulgularında yanlış beyan, anlatım ve yönlendirmelerden kaçı­nılması

Yanıt: B

2. Etik kurallar;

-» Değerleri ve kuralları netleştirin -> Mesleki gruplaşmayı kolaylaştırır. -> Sosyolojik açıdan toplumsal güveni aşılar.

—» Kişisel olarak disipline etmek İçin bir çerçeve oluşturur.

Yanıt: C

3. Çalışma etlğînin temelleri şu ifadeler ile özetlenebilir:

->■Çalışma, yaşamın en merkezdeki uğ­raşıdır.

-> Çalışma, sosyal bir görevdir. -> Çalışma, boş zamandan daha önemli­dir.

—» Çalışma, zamanı düzene sokan bir ey­lemdir.

Çalışma, kişiyi dakik, tutumlu ve disip­linli yapar.

—> Kişi kimlik, saygı, psikolojik tatmini ve statüyü çalışma ile kazanır.

-» Çalışma, yaratıcılığın ve yeteneklerin geliştirilmesine imkan verir.

Yanıt: A

4. İş yeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı etiği:

—> Adaletli olma ilkesi,

-» Amaç ve misyona bağlılık ilkesi,

-» Araştırmalarda geçerli, duyarlılığı ve

seçiciliği yüksek testler seçme ilkesi, —> Aydınlatılmış onay alma İlkesi,

-> Ayrım yapmadan sağlığa ve özel ya­şama saygılı olma ilkesi, -» Ayrım yapmama (gözetmeme) ilkesi, -» Bilimsel bilgiye katkı ilkesi, -» Çalışanı bilgilendirme ve eğitme ilkesi, -» Çıkar çatışmasından kaçınma ilkesi, -> Diğer İSG profesyonelleriyle İletişim il­kesi,

-> Dürüstlük ve tarafsızlık ilkesi, -» Etki altında kalmama ilkesi, -» Gerçeğe uygun rapor yayınlama ilkesi, -» Hasta sırrını saklama (mahremiyet) il­kesi,

-» Hediye almama İlkesi,

-> Hesap verebilme ilkesi,

-» Hizmet standartlarına uyma ilkesi,

—> İletişim ve açık işbirliği ilkesi,

—> İnceleme ve araştırma ilkesi,

-» İşverenin, İşçilerin, sendikaların ve yet­kili diğer makamların desteğini ve iş­birliğini isteme ilkesi,

-» İşyeri sağlık kayıtlarının (gizli tıbbi kayıt dosyalarına kaydetme) gizliliği ilkesi,

-» İşyeri sırlarının gizliliği ilkesi,

-» Kullanılan hasta bilgisinde hasta kimli­ğini koruma ilkesi,

—> Mesleki bağımsızlık ilkesi,

—> Mesleki bilgilerini kötü amaçlar için kullanmama ilkesi,

-> Mesleki etkinliklerini sürdürürken, din, dil, ırk, inanç, cinsiyet, coğrafi ayırım farkı gözetmeme ilkesi,

-» Mesleki konularda işveren veya müş­teri ayrımı yapmadan güvenilir vekil olma ilkesi,

-» Mesleki uygulamalarını ticari amaçlar İçin kullanmama ilkesi, Nezaket ve saygı kurallarına uyma il­kesi,

-> Profesyonel bağımsızlık ilkesi,

—» Sağlık ve güvenlik konuları dışındaki

bilgilerin araştırılmaması ilkesi, -» Saygınlık ve güven ilkesi, -» Sözleşmelerde bağımsız çalışma ilkesi.

Sözleşmelerde etlk kurallara yer verme ilkesi,

—> Tanıda bilimsel bilgi ve teknik yeterli­liğe dayanma ilkesi,

-» Taraflar arasındaki çıkar çatışmalarının içine girmeme ilkesi,

-> Teknik açıdan kusursuz, kolay uygula­nabilir, basit yöntemler seçme ilkesi,

-»■Topluma hizmet bilincinin yaygınlaştı­rılması İlkesi,

-> Toplumun refahı, can ve mal güvenliği ilkesi,

—> Toplum ve çevrenin korunması ilkesi, -> Uzman görüşüne başvurma ilkesi.

Vicdani kanaatine göre hareket etme

ilkesi,

-> Yeterlilik ve doğruluk ilkesi, -» Yetkili makamları bilgilendirme ve des­teğini alma ilkesi.

Yanıt: C

5. 4. sorunun yanıtına bakınız.

Yanıt: B

6. 4. sorunun yanıtına bakınız.

Yanıt: C

7. İş etiğlnl etkileyen faktörler:

-» Küreselleşme -> Kültür

-» Sosyal sorumluluk

Yanıt: B

8. Çalışma etiği ve iş ahlakı kavramlarının za­man zaman birbirlerinin yerine kullanıldık­ları görülmekle birlikte, yükledikleri anlam, içerik, nitelik ve kapsam bakımından birta­kım farklılıkları bulunmaktadır.

Çalışma etiği, insanların birbirleriyle ilişki­lerinde yol gösterici davranış kurallarına dayalı bir sistem olup hukuka, düşünmeye ve felsefeye dayalı davranış ilkelerini İçer­mektedir. İş ahlakı ise, çoğu zaman dini inançlarımızın bir parçası olan kurallardan hareket etmekte ve dini inançlara göre uyulması gereken kurallar bütününü kap­samaktadır.

Çalışma etiği ilkeleri evrensel ve herkes için geçerliliği olan bir Özellik taşırken; iş ahlakı göreceli, töresel ve toplumdan top­luma değişen bir nitelik göstermektedir.

Çalışma etiği, iş yaşamındaki özel gruplar için belirlenmiş davranışlar veya davranış kurallarını tanımlamakta ve daha çok so­yut kavramlara dayalı bir özellik göster­mektedir. İş ahlakı ise, toplum içindeki farklı grupların dini, cinsel ve etnik kimlik­lerine göre değişen, yazılı olmayan ve in­sanlar arasında uyulması gereken kuralları işaret etmektedir.

Çalışma etiği ve iş ahlakı kavramlarının farklılıklarının yanı sıra birtakım ortak nok­taları da bulunmaktadır. Bu iki kavram, iş hayatında, ekonomik ve sosyal yaşam İçinde işlevsellikleri bakımından; ilişkileri düzenleme, güven oluşturma, bütünleş­tirme, kontrol etme, İş barışının geliştiril­mesi, dürüstlük, saygı, eşitlik kavramları­nın gelişiminin sağlanması gibi benzer nite­likler taşımaktadır.

Yanıt: A

9. Son yıllarda yaşanan küreselleşmenin; iş­gücünü, işletmeleri, iş standartlarını, ticari ilişkileri ve rekabeti uluslar üstü bir plat­forma taşıdığı görülmektedir. Yaşanan ge­lişmeler, toplumların dönüşümüne ve iş değerlerinin değişimine neden olmakta; etlk değerlerin ve kültürün yeni biçimle­rine gereksinim duyulmasına yol açmakta­dır. Küreselleşme sürecinin, iş etiği ve etik-sel ilkeler üzerindeki etkisini üç boyutta ele almak mümkündür:

-> Küresel piyasada rekabet avantajının elde edilmesinde insanların tutum ve davranışlarının etkisi artmaktadır. Kü­reselleşme İle birlikte örgüt psikolojisi konusundaki gelişmeler, hayat stan­dartlarındaki iyileşmeler ve çalışanla­rın bekientİlerinde^Adeğişimler iş ko­şullarının iyileştirilmesine ve iş etiğine ilişkin önlemleri içeren alternatif anla­yışın yükselen bir ivme kazanmasına yol açmıştır.

-» Ekonomik ilişkilerde uluslararası etik vizyonun ve ilkelerin gücü hissedil­mektedir. İşletmelerin uluslararası ti­cari ilişkilerini geliştirmelerinde veya birtakım birliklere katılımlarında ya da uluslararası ekonomi piyasasında des­tek kazanmalarında iş etiği ilkeleri be­lirleyici bir rol oynamaktadır. —> Küreselleşme ile birlikte, bazı uluslara­rası uzman kuruluşlar tarafından etik kodlar belirlenmekte ve kullanılmakta­dır.

Yanıt: C

10. Etİk kurallar çerçevesinde iş sağlığı ve gü­venliği profesyonellerinin tam bir bağım­sızlık ve yetkinlikle çalışabilmeleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin etkin yürütüle­bilmesi ve dolayısıyla çalışanların ve İşyer­lerinin korunmasını temin için Uluslararası İş Sağlığı Komisyonu (ICOH} tarafından "İş Sağlığı Profesyonelleri İçin Uluslararası Etik Kurallar" rehberi hazırlanmıştır.

Yanıt: C