YANGIN SORULARI, CEVAPLARI, ÇÖZÜMLERİ 3

23. Yanma ile yangının farkı ile ilgili aşağıda­kilerden hangisi doğrudur?

A) Yangın yanmanın ilk aşamasıdır.

B) Yangın fiziksel bir olay iken yanma kimyasal bir olaydır.

DEVAMI

GERİ

C) Yangın kontrol dışındaki yanma olayı­dır.

D) Yanmada tam ürünler oluşmazken yangında yanmanın tam ürünleri olu­şur.

Yangın

24. İnfilak aşamasına gelmiş olan akaryakıt tankı yangınında alevin rengi aşağıdaki­lerden hangisidir?

A) Mavi

B) Kızıl

C) Sarı

D) Mor

25. Kapalı bir tank yakınında meydana gelen yanma ya da yangın giderek tankı ısıtır ve tank içinde ısınarak kaynamaya baş­layan sıvı tank basıncını hızlı bir şekilde artırır ve patlama gerçekleşir. Bu olay aşağıdakilerden hangisini tanımlamak­tadır?

A) Jet Yangını

B) BLEVE

C) Havuz Tipi Yangın

D) UVCE

26. Aşağıdakilerden hangisi yangın söndür­mede kullanılan suyun avantajlarından biridir?

A) Yangın söndürme maddelerinin en ucuzudur.

B) Sıfır derecenin altında suyun don­ması.

C) İçinde mineraller bulunan içme suyu­nun iletken olması.

D) Birçok maddeyi yumuşatması.

27. Aşağıdakilerden hangisi yangın söndür­mede kullanılan suyun dezavantajların­dan biridir?

A) Zehirleyici etkisi olmayan ve kimyasal olarak nötr bir maddedir

B) Akışkanlığı  sayesinde  hortum ve pompalarda rahatça kullanılabilir.

C) Alevlenmiş   gazların söndürülme­sinde su fazla etkili değildir.

D) Yüksek gerilim altındaki yangınlarda su tanecikleri sis haline getirilebilir.

28. Aşağıdakilerden hangisi yangının sebep­lerinden biri değildir?

A) Sıçrama

B} Tabiat olayları

C) Kazalar

D) Mutfak tüpü kullanımı

29. Yangın söndürmekte kullanılan kuru kimyasal tozlar hangi sınıf yangınları söndürmek İçin kullanılır?

A) A, D, E

B) B,C,D

C) A, B, C

D) C,D,E

30. Yangın söndürmekte kullanılan karbon­dioksit gazi hangi sınıf yangınları söndür­mek için kullanılır?

A) B, C, E

B) A, C, D

C) A,B,E

D) C, D, E

31. Su hangi sınıf yangını söndürmede en et­kin söndürücüdür?

A) A

B) B

C) C

D) D

32. B Sınıfı yangınları söndürmek için aşağı­daki yangın söndürücülerden hangisi kullanılmaz?

A) Köpük

B) Kum

C) Karbondioksit

D) Kuru kimyasal toz

33. D Sınıfı yangınları söndürmek için aşağı­daki yangın söndürücülerden hangisi kullanılmaz?

A) Sodyum klorür

B) Sodyum bikarbonat

C) Karbondioksit

D) Magnezyum oksit

ÇÖZÜMLER:

23. Yanıcı bir maddenin yakıcı bir maddeyle birleşmesi sonucunda dışarıya ısı verme­sine neden olan olay yanma olup, kimyasal ve fiziksel değişimleri içeren bir oksitlenme reaksiyonunun sürecini tarif eder. Yangın ise, istenmeden başlayarak tehlike doğu­ran, söndürülmesi zor, neticesinde maddi ve manevi zarar veren ateşe denir. Yangın kontrol dışındaki yanma olayıdır.

Yanıt: C

24.Özellikle akaryakıt yangınlarında renk de­ğişimi önem kazanır. Dolu tank, siyah du­man ve kızıl alevle yanar. Tank boşaldıkça (yakıt seviyesi düştükçe) duman rengi, kahverengiye, alev rengi ise sarıya dönü­şür. Tankın doluluk seviyesi daha da düş­tükçe patlayıcı gazlar artar; duman sarı-mor karışımında, alev İse maviye dönüşür. Mavi alev yanmakta olan tankın infilak et­mekte olduğunun işaretidir.

Yanıt: A

25.Sanayide görülen diğer yangın türleri:

Jet yangını: İnce uzun alevle yanar ve gaz borusu kaçaklarının tutuşmasında görülür. Daha çok yanıcı parlayıcı sıvıların ve gazla­rın boru içinde belli bir basınçla nakledil­mesi esnasında borunun veya eklentileri­nin herhangi bir yerinde basınçla çıkan sıvı ya da gazın tutuşması şeklînde gerçekleşir.

BLEVE (kaynayan sıvı genleşen buhar pat­laması): Kapalı bir tank yakınında mey­dana gelen yanmaya da yangın giderek tankı ısıtır ve tank içinde ısınarak kayna­maya başlayan sıvı tank basıncını hızlı bir şekilde artırır ve patlama gerçekleşir.

UVCE (sınırlandırılmayan buhar bulutu patlaması): Büyük miktarda ortama yayı­lan gaz kaçağı hava ile karışarak patlamaya hazır bir bulut oluşturur, o sırada her hangi bir ısı kaynağı ile temas sonucu patlama meydana gelir.

Havuz tipi yangın: Bir yerde biriken yakıtın tutuşması ve yanmasıdır. Bazen de çok bü­yük hacimli yüzer tavanlı tankların tutuş­ması bu yangın tipine örnektir. Aslında olay tipik bir B sınıfı yangındır. Ancak bu­rada yanıcı madde çok fazladır ve yangın devam ettikçe artan ısı yangının yayılma­sını ve şiddetini arttırır.

Yanıt: B

26.Yangın söndürmede kullanılan suyun avan­tajları:

-> Kentlerde ve sanayi bölgelerinde ye­terli miktarda bulunur. -> Yangın söndürme maddelerinin en ucuzudur.

-»■ Zehirleyici etkisi olmayan ve kimyasal olarak nötr bir maddedir.

—>■Düşük viskozitesinden dolayı çok akı­cıdır, büyük uzaklıklara kolaylıkla taşı­nabilir ve düşük basınçlarda toz haline getirilebilir.

-> Akışkanlığı sayesinde hortum ve pom­palarda rahatça kullanılabilir.

-> Çözücü etkisinden dolayı birçok yanıcı maddeyi çözerek konsantrasyonunu azaltır ve yanmayı önler.

—> Yüksek gerilim altındaki yangınlarda su tanecikleri sis haline getirilebilir.

-> Yanma sonucu meydana gelen atıkları yıkayarak yangın merkezine ulaşmayı kolaylaştırır.

Yanıt: A

27.Yangın söndürmede kullanılan suyun deza­vantajları:

-» Sıfır derecenin altında donan suyu akarsu ve göllerden temin etmek zor­dur.

-» Buz haline dönüşen suyun hacmi % 10 oranında artar, bundan dolayı içinde bulunduğu boruları ve hortumları patlatabilir.

—> İçinde mineraller bulunan İçme suyu azda olsa iletkendir. Dolayısıyla yük­sek gerilim bulunan yerlerde kısa me­safelerden yoğun su ile müdahale edilmesi çok tehlikelidir.

-» İçme suyu bazen içinde bulunabilecek fosfatlardan dolayı yeterince korun­mamış boruların paslanmasına neden olabilir.

-» Hububat, yeterli miktarda nem ile te­mas halinde yeşermeye ve şişmeye başlar. Bu nedenle, hububat silolarına giren su, buzlanma durumunda hac­min artmasına ve siloların patlama­sına yol açabilir.

—» Selüloz, kâğıt ve tekstil ürünleri çok miktarda su emerler. Su Üe söndürme sırasında artan ağırlıkları nedeniyle üzerinde bulundukları rafların, hatta döşemelerin çökmesine neden olabi­lirler.

—» Su nedeniyle birçok madde yumuşar, böylelikle kısmen veya tamamen de­ğerlerini kaybederler.

—> Potasyum, kalsiyum, magnezyum ve sodyumla suyun temasındaki kimya­sal tepkimeler yüksek sıcaklıklarda hidrojen oluşmasına, dolayısıyla pat­lamalara neden olur.

-> Kapalı ortamda korlaşmış karbonun sulanması, karbon monoksit ile hidro­jen gazları ortaya çıkaracağından do­layı çok tehlikelidir.

-> İnşaat sektöründe kullanılan sönme­miş kireç yanmaz malzeme olmasına rağmen, suyla birleşmesinde yüksek miktarda ısı çıkartır. Sıcak 400°C'ye kadar yükselebilir ve yakınında yer alabilen maddelerin alevlenmesine sebep olabilir.

-» Su da erimeyen yanıcı sıvıların, sol-ventlerin veya tuz banyolarının su ile söndürülmesi durumunda alevlenmiş ve sıcaklığı yüksek değere ulaşmış sı­vıların üzerine düşen su tanecikleri aniden buharlaşmakta ve hacimleri 2000 misli artmaktadır. Oluşan kö­pükler nedeni ile sıvının taşması, alev­lenen yüzeyin artması, hatta alevli sı­vıdan patlayan parçacıkların civara za­rar vermesi olasıdır.

-» Alevlenmiş gazların söndürülmesinde su fazla etkili değildir.

Yanıt: C

28.Yangın çıkmasına neden olan sebepler:

-» Korunma önlemlerinin alınmaması -> Bilgisizlik -» İhmal ve dikkatsizlik —> Kazalar Sıçrama —> Sabotaj —»• Tabiat olayları

Yanıt: D

29. Kimyasal tozlar, türlerine göre A, B ve C sı­nıfı yangınları söndürmek için kullanılır

Yanıt: C

30. karbondioksit gazi B, C ve E sınıfı yangınları söndürmek için kullanılır.

Yanıt: A

31.Su yandır söndürücü olarak en etkin A sınıfı yangınları söndürmek için kullanılır?

Yanıt: A

32. B sınıfı yangınlarda kullanılacak söndü­rücü: Su sisi, köpük, CO2, halon veya çok amaçlı kuru kimyasal toz (çok amaçlı yan­gın söndürme tüpleri) kullanılır.

Yanıt: B

33. D sınıfı yangınlarda kullanılacak söndü­rücü: Kum ve tuz kullanılır. Sodyum klorür, sodyum bikarbonat, magnezyum oksit gibi söndürücüler kullanılır.

Yanıt: C